Εκδήλωση Μνήμης για τα Σεπτεμβριανά
Διαδικτυακή εκδήλωση της «Ένωσις Ομογενών εκ Κωνσταντινουπόλεως Β.Ε.»
Δημοσιεύτηκε στο τεύχος αρ. 211. Τυπώθηκε 14/10/2021.
Η «Ένωσις Ομογενών εκ Κωνσταντινουπόλεως Β.Ε» ενώ παραμένει κλειστή εξαιτίας της πανδημίας, ωστόσο μένει πιστή στις παραδόσεις της, καθώς τίμησε και φέτος τα γεγονότα της 6ης και 7ης Σεπτεμβρίου 1955, οργανώνοντας διαδικτυακή εκδήλωση μνήμης ανήμερα της ημέρας των Σεπτεμβριανών.
Η διαδικτυακή εκδήλωση προβλήθηκε στο κανάλι της Ένωσης στο YouTube με κεντρικό ομιλητή τον Σάββα Καλεντερίδη, Έλληνα αξιωματικό εν αποστρατεία, συγγραφέα και γεωστρατηγικό αναλυτή.
Το θέμα της ομιλίας του ήταν: «Τα Σεπτεμβριανά και ο ρόλος του Κυπριακού και των Άγγλων».
Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμό του προέδρου της Ένωσης κ. Πολύβιου Στράντζαλη, ο οποίος τόνισε ότι παρότι έχουν περάσει 66 ολόκληρα χρόνια από τότε, όλοι οι Κωνσταντινουπολίτες θυμόμαστε τα γεγονότα αυτά με πίκρα, παράπονο και ένα μεγάλο γιατί. Παράλληλα, ανέφερε ότι η Ένωση τιμά κάθε χρόνο την ημέρα αυτή, με εκδηλώσεις σε διαφορετικούς δήμους της Θεσσαλονίκης, μαζί με έκθεση φωτογραφίας με το φωτογραφικό υλικό του αείμνηστου Δ. Καλούμενου. Ωστόσο το τελευταίο διάστημα λόγω της πανδημίας, οι εκδηλώσεις γίνονται διαδικτυακά.
Στη συνέχεια, αφού διαβάστηκε το βιογραφικό του κ. Καλεντερίδη από την Ειδική Γραμματέα της Ένωσης κ. Αναστασία Δημοπούλου, τον λόγο είχε ο κ. Καλεντερίδης.
Ο κ. Καλεντερίδης ξεκίνησε την ομιλία του από την συνθήκη της Λωζάνης τον Ιούλιο του 1923. Παρότι το τουρκικό κράτος είχε συμφωνήσει να παραμείνουν στην Πόλη, Έλληνες υπήκοοι (Εταμπλί) και μη, την αμέσως επόμενη μέρα, ξεκίνησε το σχέδιο εξόντωσης των Ρωμιών. Μάλιστα, το 1925 απέλασαν τον Πατριάρχη, επειδή ήταν Έλληνας υπήκοος. Ακολούθησε το 1932 η απαγόρευση μιας σειράς επαγγελμάτων, η καταγραφή περιουσιακών στοιχείων κ.α. Ακολούθησαν οι δυσβάσταχτοι φόροι, το Βαρλίκη, όπου όσοι δεν μπορούσαν να τους πληρώσουν στέλνονταν στα τάγματα εργασίας κ.α..
Παρόλα αυτά, ο ελληνισμός κατόρθωσε και ορθοπόδησε. Οι κοινότητες άνθισαν πάλι και επήλθε οικονομική ανάπτυξη. Αυτό φυσικά προκάλεσε την ενόχληση των Τούρκων. Έτσι από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 η κυβέρνηση Μεντερές συστηματικά ασκούσε έλεγχο στην ελληνική κοινότητα. Το 1954 η υπηρεσία πληροφοριών και η Διεύθυνση Ανορθόδοξου Πολέμου ίδρυσαν την οργάνωση Kıbrıs Türk’tür. Ουσιαστικά η υπηρεσία αυτή είχε ως στόχο την ανάδειξη του Κυπριακού.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην τριμερή διάσκεψη του Λονδίνου στις 29 Αυγούστου 1955 μεταξύ Ελλάδας, Αγγλίας και Τουρκίας. Η Ελλάδα δεν έπρεπε να δεχθεί την διάσκεψη αυτή και έπρεπε να ακολουθήσει τον Ο.Η.Ε.
Κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στα Σεπτεμβριανά γεγονότα και στη πρωτοφανή αγριότητα κατά της ελληνικής κοινότητας, τα οποία φυσικά ήταν από καιρό προσεκτικά σχεδιασμένα. Ο μαινόμενος τουρκικός όχλος από το απόγευμα στις 4:30 που ξεκίνησε να λεηλατεί τις περιουσίες των Ελλήνων της Πόλης μέχρι την ολοκλήρωση του σχεδίου του, οπότε επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος, άφησε πίσω του το χάος. Ενδεικτικά αναφέρω ότι 1.004 κατοικίες καταστράφηκαν ολοσχερώς, 2.500 κατοικίες υπέστησαν ζημιές, 4.348 καταστήματα, 21 εργοστάσια, 73 εκκλησίες καταστράφηκαν. Ενώ 30 Έλληνες σκοτώθηκαν. Συνολικά οι ζημίες ανέρχονται στο 1 δις. δολάρια.
Ο καθοδηγούμενος όχλος που έδρασε εκείνη την νύχτα υπολογίστηκε σε περισσότερα των 100.000 ατόμων
Το πλήγμα όπως καταλαβαίνει εύκολα κανείς ήταν μεγάλο. Πάνω από όλα όμως ήταν το ηθικό πλήγμα του Ρωμιών, οι οποίοι δεν είχαν καμία απολύτως βοήθεια από το Ελληνικό κράτος, το οποίο δεν μερίμνησε για την προστασία τους. Η αναλγησία αυτή του Ελληνικού κράτους, οδήγησε μετέπειτα το Τουρκικό κράτος στις απελάσεις του 1964. Κάπως έτσι συρρικνώθηκε το τότε ακμάζων ελληνικό στοιχείο της Κωνσταντινούπολης.
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Καλεντερίδης ανέφερε ότι όλα αυτά που ειπώθηκαν δεν έχουν σκοπό να καλλιεργήσουν το μίσος για την γείτονα χώρα, αλλά έχουν σκοπό να ασκήσουν μια πίεση προς την ελληνική κυβέρνηση για στήριξη της ελληνικής κοινότητας της Πόλης.
Μετά το πέρας της ομιλίας του κ. Καλεντερίδη, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ της TV100 «Τα παιδιά που δεν λησμονούν» της εκπομπής «Ανθρώπων Ιστορίες». Το ντοκιμαντέρ αυτό περιείχε μαρτυρίες των μελών της Ένωσής μας που έζησαν τα γεγονότα, στην τρυφερή ηλικία των 10-11 ετών. Στη μνήμη τους έχουν παραμείνει ανεξίτηλα, όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν πρόκειται να ξεχάσουν αυτές τις σκηνές που στιγμάτισαν το παιδικό τους τότε μυαλό.
Θεωρώ ότι οι μαρτυρίες των ανθρώπων που βίωσαν τα Σεπτεμβριανά είναι κάτι που χρειάζεται να ακούγεται και να μεταφέρεται και στις επόμενες γενιές που έχουν χρέος να μην λησμονούν. Προσωπικά συγκινήθηκα, καθώς θυμήθηκα τις αφηγήσεις της δικής μου γιαγιάς.
Η εκδήλωση απέσπασε θετικά σχόλια. Ευχαριστούμε πολύ τον κεντρικό μας ομιλητή που δέχτηκε με χαρά να συμμετάσχει στην διαδικτυακή εκδήλωσή μας, καθώς και τα αγαπητά μας μέλη που παρακολούθησαν την διαδικτυακή αυτή εκδήλωση μνήμης.
* Για όσους θέλουν να παρακολουθήσουν την εκδήλωση για τα γεγονότα της 6ης και 7ης Σεπτεμβρίου 1955, μπορούν να επισκεφτούν το κανάλι της Ένωσης στο YouTube.
Αναστασία Δημοπούλου
Ειδική Γραμματέας Ε.Ο.Κ.Β.Ε
