Τον χαρακτηρίζει η βαθειά αγάπη για την γενέτειρα Πόλη
Παρακάτω δημοσιεύουμε την ομιλία του κ. Χρήστου Ελματζόγλου, στην παρουσίαση του βιβλίου «Τα ελληνοτουρκικά και οι Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 1939-1944», που συνέγραψε ο κ. Νίκος Μιχαηλίδης μετά από πολύχρονη έρευνα. Η παρουσίαση έγινε την 11η Φεβρουαρίου 2022, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.
Την παρουσίαση έκαναν ο πρέσβης ε.τ. Αλέξης Αλεξανδρής, ο κ. Μ. Βασιλειάδης και ο κ. Χρήστος Ελματζόγλου:
Παναγιότατε, Σεβασμιότατοι Αρχιερείς, Κυρία Γενική Πρόξενος, Κυρίες και Κύριοι,
Θεωρώ μεγάλη μου τιμή που μου δόθηκε η ευκαιρία να πω λίγα λόγια εδώ στην παρουσίαση του βιβλίου του αγαπητού Νίκου Μιχαηλίδη απευθυνόμενος σε αυτό το εκλεκτό κοινό.
Εγώ δεν θα σας μιλήσω τόσο για το βιβλίο όσο για τον συγγραφέα του βιβλίου Νίκο Μιχαηλίδη. Ο Νίκος είναι γέννημα θρέμμα της αγαπημένης μας Πόλης και αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι η βαθιά του αγάπη για την γενέτειρα του. Ο Νίκος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Πόλη λίγες εβδομάδες πριν την αποφοίτηση του από το Ζωγράφειο Λύκειο καθώς η οικογένεια του απελάθηκε τον Μάιο του 1964. Αυτή ήταν μία τραυματική εμπειρία για τον νεαρό τότε Νίκο που τον επηρέασε αρνητικά για πολλά χρόνια. Πάρα ταύτα το γεγονός αυτό έκανε την αγάπη του για την Πόλη πιο δυνατή. Την αγάπη αυτή ο Νίκος την απέδειξε και συνεχίζει να την αποδεικνύει όχι με λόγια αλλά με έργα και πράξεις. Ο Νίκος είναι ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων και ποτέ δεν διαλαλεί αυτά που έχει προσφέρει.
Εγώ απλώς θα αναφερθώ στα σημαντικότερα έργα του.
Αναμνηστική φωτογραφία μετά την παρουσίαση. Από αριστερά τέταρτος ο κ. Μιχαηλίδης, έκτη η Γεν. Πρόξενος κα Σουλτανοπούλου, έβδομος ο κ. Ελματζόγλου
Σε συνεργασία με τη διοίκηση της Κοινότητας Σταυροδρομιού οργάνωσε και έφερε σε πέρας την αναστήλωση και την αποκατάσταση των σπουδαίων ταφικών μνημείων και γλυπτών στο κοιμητήριο του Σισλί με αποτέλεσμα να αναφέρεται στον τύπο το κοιμητήριο αυτό ως ένα υπαίθριο μουσείο αρχιτεκτονικής και γλυπτικής. Στην συνέχεια φρόντισε με της διεθνείς διασυνδέσεις που διαθέτει το σπουδαίο αυτό νεκροταφείο μας να ενταχθεί στην Ένωση Σημαντικών Νεκροταφείων της Ευρώπης (Association of Significant Cemeteries in Europe). Θα αναφέρω μόνον πως σε αυτήν την Ένωση ανήκουν το Père Lachaise του Παρισιού και το Zentralfriedhof της Βιέννης. Νομίζω πως αυτό λέει πολλά για το Σισλί που βρίσκεται σε μία μη χριστιανική χώρα.
Ο Νίκος φρόντισε επίσης, σε συνεργασία με την Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών, για την αναστήλωση του σπουδαίου μνημείου του Χρήστάκη Ζωγράφου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Αυτό αποτελεί άλλη μία απόδειξη αγάπης προς το σχολείο του στην Πόλη όπου φοίτησε.
Τέλος ο Νίκος Μιχαηλίδης δούλεψε σκληρά για να σχεδιαστεί και να φτιαχτεί το καλαίσθητο «Μνημείο Πεσόντων Κωνσταντινουπολιτών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» στο Πάρκο Φλοίσβου του Παλαιού Φαλήρου σε συνεργασία με την ΟΙΟΜΚΩ και τον Δήμο Παλαιού Φαλήρου. Για το μνημείο αυτό ο Νίκος, πέραν της προσωπικής του εργασίας, διέθεσε και ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Το Νοέμβριο του 2019 το μνημείο εγκαινιάστηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με μία συγκινητική τελετή όπου παραβρέθηκε πλήθος κόσμου.
Το αποκορύφωμα όμως των έργων του Νίκου Μιχαηλίδη για την αγαπημένη μας Πόλη ήλθε πρόσφατα με την έκδοση του βιβλίου για το οποίο βρισκόμαστε σήμερα όλοι εμείς εδώ στον φιλόξενο χώρο του Σισμανόγλειου Μεγάρου.
Πριν 9 περίπου χρόνια ο Νίκος άρχισε να ασχολείται με ένα θέμα το οποίο δεν ήταν τόσο γνωστό σε εμάς εδώ τους Πολίτες και ακόμη λιγότερο στην Ελλάδα. Ξεκίνησε δειλά-δειλά να εντοπίζει εθελοντές Κωνσταντινουπολίτες που είχαν πολεμήσει και ήταν ακόμη εν ζωή και κάνει με αυτούς συνεντεύξεις. Για όσους δεν ήταν εν ζωή βρήκε τις οικογένειες τους ή τους απογόνους τους και πήρε από αυτούς όσες πληροφορίες μπορούσε.
Όταν συγκέντρωσε αρκετό υλικό αποφάσισε την συγγραφή αυτού του βιβλίου. Θεωρώ προσωπικά άκρως ενδιαφέρον το ότι ο Νίκος ξεκίνησε αυτό το εγχείρημα χωρίς να έχει ακαδημαϊκές ή ερευνητικές περγαμηνές. Πάρα ταύτα το αποτέλεσμα της εργασίας αυτής είναι υψηλού, επιστημονικού θα έλεγα, επιπέδου. Απόδειξη για αυτό είναι το ότι ο συγγραφέας-ερευνητής δεν έμεινε μόνον στις προσωπογραφίες των εθελοντών ηρώων, οι οποίες από μόνες τους διαβάζονται σαν ένα άκρως ενδιαφέρον μυθιστόρημα δράσης. Για καλύτερη κατανόηση της περιόδου που αφορούν τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται στο βιβλίο ο συγγραφέας αφιέρωσε το πρώτο μέρος του έργου του στην ιστορική αναδρομή της περιόδου 1912-1938 και στα Ελληνοτουρκικά από το 1939 έως το 1944. Για την περίοδο αυτή η έρευνα του βασίστηκε σε δημοσιεύματα του ελληνικού και τουρκικού τύπου και σε άλλες πρωτότυπες πυγές όπως το αρχείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας και της Βρετανίας.
Έτσι ολοκληρώθηκε ένα βιβλίο ευκολοδιάβαστο και ενδιαφέρον που απευθύνεται όχι μόνον σε ιστορικούς αλλά και στο πλατύ κοινό.
Για την αξία του βιβλίου αυτού ο ερευνητής-ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης έγραψε: «Χωρίς την γνώση της συμμέτοχής των εθελοντών Κωνσταντινουπολιτών στα πολεμικά γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η κατανόηση εκείνης της περιόδου είναι ελλιπής».
Χρήστος Ελματζόγλου
Αρχική φωτογραφία: Από αριστερά ο κ. Ελματζόγλου και ο κ. Αλεξανδρής
